“Paranoja”

Arian Leka – Titulli do të jetë ndryshe. Por nuk ka rëndësi, përderisa fjalia e parë mbetet po ajo. Dita fillon keq! Kjo ishte? Pastaj mbërrin gruaja.
Imiton buzëqeshjen e heshtur të Romy Schneiderit, te Çiftja e vjetër dhe flet. Vetëm flet. Kur nuk gjen shpjegim, përdor lotët: armën sekrete. Afrohu. Çfarë shikon? Asgjë? Atëherë lëre gruan të flasë. Mbaj vesh se çfarë thotë para se të futet në banjë: – Jam aktore. 35 vjeç. Nuk kam qenë kurrë e lirë. As atëherë. As tani. [Gruaja hesht. Del nga dhoma. Hyn në banjë. Mbyll derën. Një. Dy. Tre. Katër herë. Prej thërret prej andej. E dëgjon? Dëgjohet. Edhe përmes mureve dëgjohet. Afrohu edhe pak.] – Sa isha e vogël, më ruante babai. U bëra zonjushë gjasme, kur filloi të më përgjonte ai. Kush? Kush tjetër?! Im vëlla. Hëm!

Hyn brenda. Më duket se ta kam thënë, apo jo? Banja është vendi ku takohemi. Të gjithë. Sapo dalim prej aty, secili hyn në zgëqin, kuvlinë, skutën apo në vrimën e vet. Ej! Të papunë të të gjitha vendeve, bashkohuni! Në WC. Në qenef. Në halé. Në banjë. Në tualet. – Pastaj se nga na mbive ti…?! Kaq tha gruaja. E dëgjove?
Janë fjalët e saj apo dialogët nga roli të ri? Afrohu! Çfarë sheh? A duket prej aty një burrë në moshë? Ai është babai. Ta thotë vetë se çfarë mendon ai. Më vonë. Po një grua, që tundet teksa ecën, e sheh? Ajo është nëna. Tani për tani nuk ka asgjë për të thënë. Po një vajzë jo edhe aq të vogël, e sheh? Po mua më dallon? Jam ai që po pi cigare në ballkon. Pres të kalojë vrulli i mëngjesit dhe shtëpia të bjerë në qetësi. Kaq është familja jonë? Jo! Janë dhe komshinjtë. Afrohu, që t’i shquash mirë. Nuk kanë ndonjë rol në këtë rrëfim, por nëse do të mësosh diçka për shtëpitë filloje nga muret. Janë aq të hollë sa pëshpëritjet, ofshamat, ulërimat, rënkimet, britmat dhe belbëzimet dëgjohen. Ja. Tani janë fqinjët e krahut të djathtë që po rrihen, duke kërcënuar njeri-tjetrin me jetë. Një javë më parë, irlandezi kuqalash, me të cilin ndaj murin e dhomës, përplas ballët e shtratit, sa herë që vë poshtë aziatiken e thatë me të cilën jeton. Kur balli i shtratit të tyre përplaset deri në shkallmim pas murit tonë, vështroj babanë. – Drogohet, më thotë. Leksioni 1. Muret kanë veshë. Na dëgjojnë, i kam thënë sime bije. Drogohet, përsërit babai.

Babai di. Të gjithë. Për këdo. Mbajnë vesh. Përgjojnë. Kuptohet nga bisedat. Zërat e ulët. Kur flasin ulin kokën. Dhe sytë. I vetmi që guxon të ngrihet lart në gjithë atë shushamë është zëri i evgjitit (nëse na lejohet ta themi, ndryshe e prishim fjalën evgjit dhe gjejmë një tjetër ndërkohë.) Na fton të dorëzojmë vjetërsirat që kemi në shtëpi. – Hajde hekra t’vjetra! Vështroj babanë. Ai është gjëja më e vjetër në shtëpi.
Kaloj nëpër korridor. – Kemi ndonjë gjë për të hedhur, baba? Më peshon me sy. Që nga koha e eksodit të marsit, kur flakëm në rrugë çdo gjë të vjetër që kishim, për t’i zëvendësuar me laminatë dhe llamarinë italiane, kam parë të njëjtën ëndërr. Një furrë të madhe. – Soba. Lavatriçe Herka t’vjetra! – Ti po!, vazhdon monologun ime shoqe nga banja. Liria vetë, ti. Më dhe liri atëherë. Por më ruaje. Në distancë. As kot nuk paska shpëtim. Nuk më ruan babai. As vëllai. As ti. Më është qepur vajza. Po, po. Vajza jonë. Ajo bukuroshja. Që të ngjan ty. – Ime bijë…!, e plotësoj.

Ajo del. Fik dritën. Përplas derën. Banja bosh. Fjala atëherë, me të cilën ime shoqe filloi ankimet, përplaset pas cipës së timpanit të veshit tim. E ke vënë re? Askush nuk përdor fjalë të përpikta në shtëpinë tonë. As emra. Dikush. Gjithkush. Kushdo. Kuptoj. Time shoqe kur thotë: fshihemi te njëri-tjetri. E kuptoj. Thotë dikur. Shqipton fjalën atëherë, kur nuk dëshiron ta thotë fjalën diktaturë.

Ndez dritën. I pari objekt që shoh kur hyj në banjë është… Prej disa kohësh ime shoqe e ka pasuruar banjën. Me një objekt të ri. Meriton përshkrim. – Nuk është turk, as kinez, si ata regjistratorët e tu, më tha teksa e nxirrte nga kutia gjithë kujdes. – Është Richard Salter. Punë, jo lodër!

Ishte peshore. E markës Richard Salter. Me një sy të madh prej xhami në mes. Pakashumë si sytë magjikë që çdokush montuar në derën e jashtme të shtëpisë. Syri i Salterit më vështron. Rreptë. Me qortim. Majtas 120. Djathtas 10. Zero në mes. Mes atyre shifrave rri unë. I gatshëm për peshë. Sa duhet të jem? Fishkëllej, teksa derdh ujët e hollë. Stuck in the middle with you. Kllounë majtas / Xholë djathtas / Kam ngecur mes jush. – Do kisha dashur barometër…Në vend të peshores, i thashë sime shoqeje, kur Richard Salteri hyri në shtëpi. – Për të marrë dubluar rolin kryesor, Fionën te Shrek 3, zërin që bën Cameron Diaz, kupton, duhet të bie 7 kg.

Shtyp butonin shkarkues. Zbrazja e ujrave më çliron. Gjithçka që më ka ardhur në në majë të hundës dhe fel prej meje bashkohet me ujrat e zeza, të bardha e të turbullta dhe, prej aty zhduket nëpër sifonë, kanale e gropa grumbullimi, për të mbërritur kushedi se ku, në kushedi se cilën pikë grumbullimi. Kthehem përballë Richard Salterit. Hipi. Shigjeta vërtitet mes 70 dhe 90. Kam rënë? As një grimë. Kam shtuar. 300 gramë. Kjo çmend. Gruan time, më shumë se mua vetë. – Ç’të jenë ato 300 gramë që shton, kur nuk pi më alkohol, kur ke hequr brumërat?, do thotë. Dera e banjës troket. – Dil! Vajza vonë për shkollë.

Është ime shoqe. Troket mbi portë e parajsës sime. Jam gati, por nuk dal. Fik dritën. Ulem mbi WC. Fishkëllej. Gjithçka zhytet në errësirë. Shumë e errët për të parë. Gjithçka zhduket. Edhe Richard Salteri. Dëgjoj gruan time, që vazhdon të trokasë mbi derën e Heaven’s Water Closed. Që nga viti 1973, kur linda, Bob Dylan më thotë të njëjtën gjë: dorëzohu; lësho armët; mos lufto. Ndez dritën. Orenditë e zhdukura zënë vendet e tyre në banjë. Një. Dy. Tre. Hap derën. Dal. Rëndë-rëndë. 300 gramët peshojnë. – Nuk je më si dikur!, tha ime shoqe, teksa më sheh sesi eci rëndë-rëndë nëpër koridor. – Je bërë si punishte, që nxjerr tym nga hundët dhe prodhon vetëm…!
Vazhdimin e di. E kam dëgjuar. – Ku i ke premtimet? Fjalët e bukura? Ku janë kohërat kur më thoshe se do fluturonim? Se ti fluturoje, o burrë? Aha! Nuk qenke më Ai! Nuk ma përmend emrin. Jam përemër vetor. Dikush. Kushdo. Jo Richard Salter.

Kam dalë. Shtrihem në cep të shtratit. Jo në anën e saj. Fare pranë murit të përbashkët, ku irlandezi kuqalash përplas ballët e shtratit. Zaptoj gjysmën time. Vëzhgoj trupin. Në rregull si inventar. Gjithçka dyshe. Nga lart poshtë. Veshë dy. Dy sy. Dy duar. Dy krahë. Dy këmbë. Dy veshka. Mushkri e ndarë më dysh. Zemra me dy barkushe. Dy koqe. Dhe unë, që kam ngecur mes tyre.

Kaloj dorën nëpër flokë. Pastaj në të kundërt. Nga gjoksi në shpinë. Aty ndalem. Kuptoj. Më mirë. Time shoqe. Në vendin ku duhet të më kishin mbirë flatra, siç i kisha premtuar asaj se do të mbinin një ditë dhe se prej asaj kohe do të fluturonim bashkë, dalloj se ka filluar të mbijë… Afrohu! Më pranë! Çfarë pe? Qime të ashpra. Lesh i zi. Ja pse nuk mundem të fluturoj! Si dikur. Faji i 300 gramëve? Jo. Qimet? Leshi i zi? Jam burri. Djali. Babai që sjell bukë, por jo gëzim në shtëpi. Ka të drejtë. Ajo. Edhe im atë. Jam makinë që nxjerr tym. Punoj me elektrik? Me qymyr të zi? Me dru? Me avull? Me hidrogjen? Jo. Punoj me mërzi!
Kaq do ishte e mjaftueshme për ta helmuar vazhdimin e një rrëfimi që nis me…: Dita fillon keq. Por jo. Hedh sytë drejt laptopit, ku me titullin DOKTORI, ruaj përkthimin e filmit Doktor Zhivago me Omar Sharif. Në ekran shënimi: New e-mail.

Pamja 2: Ngrihem nga shtrati, marr laptopin mbi prehër dhe, derisa të hapet posta, prej së cilës lexoj vetëm titullin URGENT, bëj gati cigaren, të cilën do e ndez në ballkon. Shoh lagjen. Nga lart poshtë. Tarracat e pallateve me depozitat e ujit dhe një zorrë, që i bën të duken si elefantë mbi shkretëtirën prej betoni. Shoh rrugën dhe tregjet e frutave mbi trotuar. Lexoj: Zürich. Farmaci. Bruxelles. Parukeri. London. Flokë: Hair Extensions -Thonj & Qepalla: Nail & Eyelashes Extensions. Shoh edhe turmën që nxiton. Ajo më gëlltit babanë (që do të dalë të pijë kafenë me shokët) nënën (që do të dalë të bëjë pazar) gruan (që do të shkojë në audicion) dhe vajzën (që sapo është futur në banjë dhe po bëhet vonë për në shkollë.) Nuk do të jem në gjendje t’i mbroj. Do të mbetem në shtëpi. Vetëm me Richard Salterin. Më ka shkuar ndërmend ta ekzekutoj. T’ua jap evgjitëve [zëvendësje këtë fjalë] të hekrave t’vjetra për skrap. Por ime shoqe e do. Richard Salterin. Ka të drejtë ta dashurojë Richard Salter-in. Ta mbajë edhe në gji. Një ditë u qurravit edhe ime bijë. Erdhi drejt meje krahëhapur dhe kërkoi të më ulet në prehër. – Nuk ke vend të lirë?, më tha. Ai rri aty ku unë nuk jam ulur kurrë, shtoi dhe ia dha të qarit e duke goditur laptopin në prehrin tim.

E kam mbaruar cigaren, por kam dëshirë ta shoh sesi fundçja bie, pasi e kam flakur nga ballkoni. Kthehem. Drejt dhomës. E-maili i porsambërritur është ngatërruar mes uljeve të çmimeve, këshillave për kredi të butë, pyetësorëve dhe 10 porosive për të rënë në peshë. – Ndonjë ftesë?, pyet ime më, që pret radhën në korridor. Ka kohë që nuk mbërrin. – Të kanë harruar, thotë ajo. Të gjithë. Edhe faturat e dritave vijnë në emrin e babait, jo në emrin tënd. Mbërrij. Në dhomë. Teksa pres që në ekran të shfaqjet teksti i ri, në vend të fjalës BOTUES – e vetmja që do kisha dashur të shoh, dëgjoj babanë që më thotë:
– Be Genius or…Vazhdimin e di. – …or Find a Job…

Si do të tingëllonin, nëse im atë do të m’i thoshte në shqip? – Gjej punë, ose… Pirdhu…! Im atë nuk e ndyn gojën. Habitem! Si nuk ka plasur deri më sot?! Pa mallkuar! Pa sharë! Pa ulërirë! Për tim atë historia është mbyllur. Nuk ka më vend. Aq më pak për njerëz si unë. Që përkthejnë për bukën e gojës. Si përkthej unë? Pa dëshirë. Njëlloj siç përkthente dikur ai.

Pamja 3: Duhet të shoh se ku e kam lënë gruan dhe vajzën. Se ku ndodhet nëna e di. Sapo ka thënë: Të kanë harruar të gjithë! Kaq ishte roli i saj. [Duhet të kujtohem t’i jap një fjali edhe në fund.] Po babai? Afrohu. Lëre të flasë. Kam qenë përkthyes, të thotë. Nuk dëgjon. Ta ngre pak zërin? Flas rrallë. Në shtëpinë botuese “8 Nëntori”, po. Kam emër të shkurtër. Të kujton diçka të vogël, që nuk rritet. Lec. Kam qenë njeriu i leximit të fundit. Syri i Ftohtë. Syri Tretë. Kështu më quanin. Nuk është pesudonim. Nuk ishte nevoja të isha spiun. Cila ishte detyra ime? Kontrollova përkthimet e librave politikë. Mbikëqyra punën e të dënuarve, që përkthyen nga burgjet. Për llogari të pushtetit popullor. Emrat tyre nuk u shfaqën kurrë si përkthyes të literaturës marksiste. As emri i im nuk u shfaq. Në listën kombëtare të profesioneve, zanati im kishte shifrën 2634/01-07. Nuk ishte kod. Nëse vepra përkthehej gjermanishtja, syri i dytë e përballte me frëngjishten, ndërsa unë mbikëqyrja dy versionet e para me një version nga gjuha e tretë. Ndonjë kujtim? Po ja! Si ta them? Se nuk dua as të mburrem. Atë fjalinë e “Tetëmbëdhjetë Brymerit të Lui Bonapartit”, atë që bën fjalë për personazhet që i shfaqen historisë dy herë, një herë si tragjedi dhe një herë si farsë, e kam sjellë në shqip unë. Po. Kaq. Ç’farë t’i them sime bije? Se gjeniu që e gjeti zgjidhjen e Tetëmbëdhjetë Brymerit ishte gjyshi i saj, ky që sot më hakërrehet duke ma përplasur në fytyrë:

– Be genious or…!
E di. Të gjej punë. Nuk e di. Thua ta ketë përmbushur im atë Liberté – Egalité – Fraternité? Një pjesë po. I barabartë me shokët në shumën e pensionit mujor; Vëlla e motër me nënën time në shtrat; I lirë për të zgjedhur se ku do e pinte kafen: në Bar Bruxelles apo në Zürich apo në Cafe-London? Për të historia është mbyllur. E di evolucionin e racës së tij. Nga gjembi, gjemb. Nga trandafili, trandafil. Vazhdimin e marr me mend:
– Nga përkthyesit, përkthim.
– Do të fitosh para? Milioner në një minutë? Përgjigjuni! Super-Quiz…!
Banja e lirë. Ime bijë ka dalë.

Pamja 4: Askush në familje nuk e di se ajo që unë dua të bëj nuk ka lidhje me përkthimin. Nuk dua të kem të njëjtin profesion si im atë. Nuk dua të jem as sy I tretë as sy i katërt. Gjëja që dua është të shkruaj. Prandaj dhe mbaj shënime. Çdo muaj çoj një synopsis. Gruaja nuk di. Ndaj rri me veshët ngrehur. Përgjon e-mailet që nis dhe që mbërrijnë në inbox. Mendon se kam dashnore. Është e bindur. Nuk dyshon. Kërkon të dijë nëse është përkthyesja bythëvogël e redaksisë, që buzëqesh si Penelope Cruz apo ajo tjetra, që spërdridhet si Scarlett Johansson? Pres botuesin. Përgjigjen e tij. Pres të lidhet interneti dhe të lexoj e-mailin që ka mbërritur. Shtrihem sërish në shtrat. Prek trupin. Vendin e caktuar për flatra, ku ka mbirë lesh i zi. Gruaja afrohet. Më vjen pranë. E di se çfarë mendon: Je shëndoshur! Je bërë punishte që prodhon mërzi!. Nuk e thotë: – Si nuk bën një përpjekje të vogël për…! E di. Nuk bëj asnjë përpjekje për ndryshim.

Ngrihem nga shtrati. Vë kufjet. Më duhet të përfundoj normën ditore të dialogëve. Play. Fjalët e para janë të bolshevikut të ri, që i thotë Doktor Zhivagos:
– That’s right! Juri! Adapt yourself! E përsëris me zë të lartë, derisa të më pëlqejë përkthimi.
– Lëri filmat djalë, ma kthen im atë, duke larguar nënën nga dera e banjës. – Kjo botë ka vend për njerëz të zakonshëm. Si unë dhe si ti. Ndaj gjej një punë ose…!
Ime bijë vrapon nëpër korridor. Kthehehet nga dera e banjës dhe flet me tim atë: – Pyetje 100 milion! Cili është Ligji i Tretë i Newtonit? Ajo nuk i përdor kurrë thirrorët “baba”, “nënë”, gjyshe”, “gjysh”. – Jepi! Koha po mbaron! Edhe 10 sekonda, konkurrenti 1!
– Çdo force goditëse i përgjigjet e kundëtra e saj, përgjigjet im atë nga banja.

– Gabim, i konkurenti 1! Sapo i humbët 100 milion! vazhdon ime bijë, Që të ngjan ty, ka thënë në fillim ime shoqe. Na ngjan. Është kokulur. Edhe ne kokulur kishim qenë, por tjetër lloj. E vetmja gjë që kërkon janë bateritë. E dua atë fëmijë. Ndonjë ditë do e heq laptopin nga prehëri dhe do marr time bijë.
Pamja 5: Im atë ka hyrë në banjë. E dëgjove çelësin kur u rrotullua? Katër herë. Im atë nuk hyn kurrë vetëm. Merr telekomandën. Telekomandim në distancë. Kështu ka ndodhur. Gjithmonë. Edhe ai, njëlloj si vajza jonë, ka nevojë vetëm për bateri. Kaq. Bateri për aparatin e dëgjimit, që mban në vesh. Bateri edhe për telekomandën. E ka zgjedhur të bardhë. Krejt ndryshe është telekomanda e televizorit të vogël, që kemi ne në dhomën tonë. Nuk shërben për të ndryshuar stacionet. Nuk është as kufiri ndarës mes meje dhe sime shoqeje. Zë vend mbi shtrat. Telekomanda duket si fëmija që ime shoqe aborton çdo natë.

E di mirë. Nuk ma fal. Ka të drejtën e botës. Në dhjetë vitet që jetojmë së bashku, trupi i saj është bërë gati 120 herë. E beson dot këtë? 120 fëmijë! 120 fëmijë prej barkut të saj do mungojnë përgjithmonë në popullsinë e botës! 120 fëmijë të zhdukur. Të paardhur në jetë. Vetëm e vetëm se unë, sipas saj, nuk i dua fëmijët dhe që, po sipas saj, kam kryer një holokaust. Aty ku duhet të ishin 120 fëmijët, që nuk erdhën në jetë për fajin tim, kemi një telekomandë. Të zezë. Si gjak të mpiksur menstrual.
– Ku u gjet kjo shëmtirë? Ta kishim së paku të bardhë!, kishte thënë ajo.
Mbaj këmbët. Para televizorit. Stacionet ndryshohen sikur xhindi të ketë hyrë në shtëpi. Babai qenkësh gjallë. Film. Emisione gatimi. Mund të mos i ketë mbetur fuqi për të ndryshuar botën, siç kishte mësuar nga Manifesti komunist, por mbledh forcat nga haleja për të ndryshuar stacionet. Fillon rubrika e dashur. Leximi publik i gazetave në TV. E di. Ka ardhur koha që ai të dalë. – Fillojmë pa humbur kohë me titujt e faqes së parë.. – Babaaaa! Uleee! Im atë bindet. Ul zërin e televizorit. Do kisha dashur të ulërinte. Dua një vdekje dinjitoze! Nuk dua të vdes këtu! Nuk dua të vdes kështu! Të madhe! Madhështore! Mësove diçka, i them vetes. Pavarësisht nga vendi se ku jemi ulur: para laptopit, si unë, në cep të shtratit, si ime shoqe, mbi stol si nëna ime, mbi krahun e kolltukut, si vajza jonë apo mbi rrethin e halesë: ne bashkohemi rreth televizorit për të dëgjuar të njëjtën gjë: se po vdesim!
Pamja 6: Jam shtrirë. Përgjumem. E-maili është hapur. Nuk është BOTUESI, që pres pasi I kam dërguar synopsisin. Është punonjës ambasade. Pas pune bën kërkime mbi të drejtën zakonore në Kanun. Lexoj tekstin e tij. Nuk kam shtuar 300 por 500 gramë. Lexoj deri në fund e-mailin. Fuck! Ishte çmendur? Nuk ishte hera e parë që porosiste tek unë, por këtë nuk e kishte porositur kurrë më parë. Çfarë? Një vrasje. [I dukem vrasës? Me pagesë? Qenkam kriminel, që përkthej? Si e do? Me tritol? Të telekomanduar? Apo me silenciator?] I kthehem e-mailit. Nuk duhet të ishe aq i papërgjegjshëm, i them. Edhe vajza jonë e di se muret kanë veshë? Si t’u them? Na falni, zotërinj. Nuk e kishim fjalën për vrasje, por për gjueti për derra, shpezë dhe arinj? Kështu t’u them, kur të më marrin në pyetje? Zotëria nga ambasada studion Kanunin. Nuk porsit vrasje. Ju me siguri e dini se gjoba e vrasjes, njëlloj si gjoba e fajeve të randa faqe katundit zgjidhet njëlloj si për trathti? Por diplomati qe çmendur. Kishte përdorur më të gabuarën mes fjalëve. Ajo që kërkonte nga unë nuk ishte as murder, as assasination, as sleep dhe as dispatch. Kishte tjetër emër: Execution.
Vonë, i them, duke u kthyer në krahun tjetër. I sheh ata spurdhjakët që thyejnë passworde. Po ish-fuksat, që janë strehuar si ekspertë nëpër banka, i sheh? Fërkojnë duart nga kënaqësia, që na futën të dyve në lak! E kanë hapur e-mailin tënd. Nuhatën kërrmën! Si të sillen tani: si dinakë a si tuhafë? Mos ndoshta pas naivitetit tonë fshihet kurthi i mbuluar me gjoja 50 gjuetarë, gjysma me armë si gjysma pa armë, që vrasin së bashku veç nji lepur dhe e ndajnë në 50 pjesë. Ndonjë raport i koduar, që ambasadat e fshehin si porosi të thjeshtë, për të cilën vetëm strukturat e larta të NATO-s dhe INTERPOL-it kanë dijeni? Si? Të duket si filmi A Beautiful mind, ku Russell Crow dekodon mesazhet e fshehura në revista dhe gazeta të rëndomta? Kam parë shumë filma? T’i lë filmat? Paska të drejtë im atë?
Hap sytë. Shija që ndjej në qiellzë, është e përafërt me atë që duhet të lërë grepi i ndryshkur në gojën e peshkut. Më hahet. Kam nevojë. Të përtyp. Më duhet t’i jap zemër vetes. Kë përgjojnë? Mua? Po them diçka për veten: Jam njeri i rëndomtë. Njeri që përkthen ç’t’i vijë ndoresh. Filma të vjetër. Biblën në version të thjeshtuar për fëmijët. Etiketa ilaçesh. Fjalëkryqe. Doracakë përdorimi të elektroshtëpiakeve. Jam paguar si përkthyes ligjesh europiane për afërsi institucionale me Europën. E di. Emri im si përkthyes nuk do të shënohet askund. As në ndonje kapak libri. As mbi varr. Ka nisur që herët. Tek im atë.
Ngrihem. Bëhet gati të zbresë për ta pirë kafenë. Tri mundësi. Zürich-London-Bruxelles. E di. Nëse pas këtij e-maili më gjen ndonjë gjë e ligë, të bie në dashuri me përkthyesen që spërdridhet apo të bie në burg, nuk mund të mbështetem tek ai. Edhe po erdhi të më vizitojë, vjen të ma plasë në fytyrë:
– Ta kisha thënë! Gjej punë! Be genious or Find a job! Nuk je gjeni!

Fjala bir do mungojë.
– Ke ngjyrë të zbehtë. Bëji analizat. Feçe. Urinë.
Pamja 7: Dolën të gjithë. Babai për kafe. Vajza për në shkollë. Gruaja për të zgjatur flokët me flokë falsë dhe për të vënë thonj e qerpikë artificialë për rolin e ri të princeshë Fionës. Del edhe nëna për pazar. Mbetem vetëm. Me dashnorin e sime shoqeje. Richard Salterin. Megjithëse shtëpia është e ngushtë, nuk e duroj dot vetminë. Mbërrij në ballkon. Prej aty shoh edhe kafenenë e vogël, ku shokët e fëmijërisë mblidhen për baste, konjak, raki dhe birrë vendi të lirë vendi. Dëgjoj Jarin, që përdorur fjalët me kursim: – Jaro, birrë, raki: meze salcë e sallatë! – Erdhi…! – Pa qepë…! – Kuptohet…! – Me vaj…! – E di…! – Jaro! – Krizë!
Zbres shkallët. Në të gjitha dyer ka sy magjikë. Kush hyn e kush del, kush shan e kë pëshjtyjnë dhe kush i flak plehrat nga ballkoni. Jo vetëm unë. Të gjithë mendojnë se dikush i përgjon. Në sheshpushimin e katit të tretë takoj fqinjin. Më këshillon të ruhem. Nuk e humb kohë.
– Nga të gjithë, më thotë. Sidomos nga shitësit ambulantë. Duken si të këputur, por na spiunojnë fort. Na e bëjnë skanerin nga ato që fusim në çantë. Pse, thua ti, u shpikën qeset plastike, vazhdon? Kushtokan më lirë…!? Jooo! Qeset plastike u shpikën që të na kenë nën kontroll. Radiografi. E di si u zbatua skema? Kam parë një dokumentar. CIA investoi. Dha para. Që kur qeset plastike hynë në jetën tonë ata e dinë se cilët jemi. Se ne jemi çfarë hamë, apo jo, profesor?!
Nuk di pse më quan ashtu. Për të më fyer, ndoshta.

– Dikur na përgjonte vetëm Sigurimi. Tani na përgjojnë të gjithë, dëgjova me t’u futur në kafenenë e Jarit.
– Ja, shikoje, tha njëri prej shokëve, duke treguar Jarin me sy. Mendon se mund ta blesh me bakshish? Sado që t’i japësh, i duket pak.
– Ruhu! Nga të vjetrit, sidomos.
– Ulu! Pse nuk ulesh. Prit ta pastrojmë tavolinën, tha shoku tjetër dhe filloi të kontrollonte me gishtrinj nën mbulesë.
– Pastër?

– Pastër.
Zër vend.
– Lypsit janë edhe më të këqij, vazhdoi ai. Tre turne punojnë. Ata që lajnë xhamat e makinave te semaforët janë hiç. Tjesht mbledhi informacion. Kaq. Lypsit janë të rrezikshëm. Apo jo?
Mbledh supet. Jam si ai që po i zbulohet një botë.
– Ç’pandeh ti se bisedojnë, kur mblidhen te klubi i lagjes në mbrëmje? Të duken gjë si qyqarë? Veç t’i dëgjosh. Ky ka! Ky nuk ka! Ky ka, nuk jep! Ky nuk jep se nuk ka!
Këto po bisedonin edhe para se të vija unë apo e kthyen bisedën kur hyra? Përse tani? Dinë gjë për e-mailin? T’u them se më përgjojnë? T’i këshilloj të mos bëjnë kurrë pazar me qese plastike?
Paguaj edhe nga një raki, birrë me meze për shokët dhe marr rrugën drejt redaksisë.
Pamja 8: Do jem këtu derisa të vijë mesnata. Derisa të mbyllet edhe faqja e fundit e fjalëkryqeve. Që të mos më pyesin pse e kam zbehtësi në fytyrë, filloj t’u rrëfej kolegëve të redaksisë mbi paranojën që ka pllakosur dhe se nga lagjja ime mund të na molepsë të gjithë.
– Si te filmi Verbëri, e kujtoni, pakashumë?

Në vend që të çuditeshin, ata më vështrojnë në sy. Ngultazi. Hetueshëm. Nuk marr vesh se kush flet dhe kush hesht, ngaqë flasin të gjithë:
– Shaka? – Vërtet nuk di gjë, apo bën si trap? – Do na kujtosh të drejtat humane tani? Përbuzjet raciale? Paragjykimet? Homofobitë? – Lëri lypësit dhe kamerierët? Po romët, romët dhe evgjitët e vegjël, i njeh ti? [Pas korrigjimit të fundit rreshti me vizë dhe prej këtej e deri në fund fjalët me vizë duhen fshirë] – Nuk na lënë as t’u zbrazemi e t’u themi evgjitë! – Nuk i njeh ti ata? Mirë që na zgjojnë duke kërkuar hekra t’vjetra me altoparlant, por edhe na spiunojnë kur i fusim në shtëpi gjoja si hamallë? Kujton se janë në pikë të hallit, ëë? – Romët dhe evgjitët nuk janë as evgjitë dhe as romë. Janë spiunë! Dhe mos më thuaj se nuk të paralajmërova! – As mos u gënje? – Mos u bëj sentimental, kur t’i shohësh të zhytur me kokë në kazanët e plehrave! – Të vika keq, kur i sheh si ecin me karrocat e fëmijëve bosh?! Të gjorët! Nuk shumohen dot? Në vend që të përkundin fëmijë, shëtisin me karrocat e mbushura me kanoçe e bidonë! – Na hapët barkun me gjithë karrocat shterpë të evgjitëve pa fëmijë?! – Detyra e romëve dhe evgjitëve nuk është të mbledhin kanoçe, por t’i bëjnë sytë katër se çfarë hedhim në plehra ne. – Për këtë paguhen. Ja ashtu, me këngë në gojë e me buzë në gaz, sikur shkojnë në aksion, ata gërmojnë qeset tona: lexojnë faturat, kontratat, pagesat, bashkojnë letrat e grisura, grisin ambalazhet, lexojnë çmimet mbi etiketa dhe i çojnë aty ku duhet. – Shkurt, romët dhe evgjitët na njohin më mirë se ç’e njohim ne veten. Ata e dinë se cilat ushqime na bëjnë alergji. Glutenin. Laktozën. Kolesterolin. Përqindjen e yndyrës. – Evgjitët dhe romët bëjnë inventarin e shtëpisë dhe njoftojnë… – Ku? Kë njoftojnë?, i pyes pa e përmbajtur do veten. – Kë njoftojnë, se më çmendët? – Hajdutët, kë tjetër? – Pse, ç’të tha mendja?! – Njoftojnë dhe vrasësit me pagesë. – Kur policia i kap, zbërthehen, këndojnë. – Raportimet e tyre i kalojnë shtetit dhe shteti. Falë romëve dhe evgjitëve, shteti di gjithçka për ne. – As këtë nuk e kupton? Romët dhe evgjitët mbajnë shtetin në këmbë. – Janë aset. Kupton? – Shtetin, thotë. Botën, duhet thënë. – Shteti është pjesë e organizmave euroatlantike, apo jo? Shteti përpilon lista. Raporte. – CIA. NATO. OKB. OSBE. KFOR. UNCHR. – Të gjithë. – E kupton tani se ku përfundojnë plehrat tona!? – Merr vesh se asgjë nuk është mbeturinë apo vjetërsirë. Çdo gjë riciklohet? E sheh se evgjitët dhe romët që ti nënvlefëson janë të rëndësishëm për ndërkombëtarët? – Aty mbërrijnë të gjitha, ta dish. Ata dinë. Na numërojnë. Edhe pordhët. – Kot ruhesh! Kot! Hiq dorë! Ata e dinë edhe se çfarë po bluajmë në mendje dhe se po çfarë po bisedojmë tani. – Sa herë që shtypim butonin e shplarjes së mutit në halé, domethënë, sa herë që dhjesim, kupton, njoftimi shkon taze drejt tyre. Në ndërmarrjen e kanalizimeve, te pusetat që mbledh mutrat e qytetit janë po ata: romët dhe evigjitët, domethënë. Aty luftohet informalitetit. Na bëhet analiza se çfarë hamë e çfarë pimë, sa shpenzojmë dhe çfarë sëmundjesh kemi. – Kot ruhesh! Kupton? Nuk mbrohesh dot! – Edhe se çfarë prezervativi përdor ti: të shtrenjtë apo të lirë, me aromë luleshtrydhesh apo trëndafilash, e dinë?, tha ajo që qesh me dhëmbët rruazë, si Pelelope Cruz.
Ndjek përfytyrimin që më çon drejt gropave septike, drejt kanaleve, drejt koshave dhe kavaletave me plehra, drejt pirgjeve me jashtëqitjet prej letre, prej qelqi, inertesh, ushqimet e prishura dhe plasmaset e qytetit. Prej aty shoh vendin ku janë groposur ilaçet e skaduara, dorezat e gjakosura të kirurgëve, mëlçitë dhe tëmthet e hequra, gurët në veshka, këlbazat e veremlinjve, lafshat e syneteve, qelbi e gangrenave, dylli i veshëve, lythet, leshrat e rruara e të qethura para operacionit, thonjtë, nishanet, tumoret dhe gungjet e gishtrinjve e të këmbëve.

– Po të tregoj edhe të fshehtën e fundit, nëse do të shpëtosh. Nëse do paqë, bëje larg pazarin! Sa më larg. Shko aty ku nuk të njeh njeri. Edhe qesen e plehrave. Sa herë që ta duhet ta flakësh jashtë, mos shko në kazanët e plehrave të lagjes! Mos përto! Shko sa më larg! Në lagjen tjetër. Edhe aty mos u ngut t’i flakësh menjëherë. Hape qesen e plehrave ngadalë dhe shpërndaje pjesë-pjesë në qeset e plehrave të tjera. Futi mbeturinat e tua aty dhe nuk kuptohesh kurrë as se çfarë ha dhe as se çfarë pi. Kështu nuk të gjejnë dot as evgjitët, as kamerierët, as policët, as lypësit dhe as ndërkombëtarët. Kupton?
Tund kokën.

– E fundit fare dhe e lëmë për sot! Bli një trastë lecke, si të gjyshërve. Torbë. Jemi të rrethuar, vëlla! Por, por t’ua them të tjerëve më marrin për të çmendur. Nga të gjitha anët na survejojnë. Më keq se atëherë. Dhe ai, njelloj si ime shoqe, nuk e përdor fjalën diktaturë. Thotë atëherë.
Pamja 9: Ka zbardhur. Kthehem. Në shtëpi. Më pret e-maili që mbërriti mëngjesin që shkoi. Kam tri mundësi. Delete! Spam! Archive! Njëlloj si im atë. Kafe Zürich. Bruxelles. London. Çfarë duhet të bëj me e-mailin e diplomatit, që ka kërkuar të dijë mbi vrasjet?T’i prish? T’i bëj Delete!? Prishen? A zhduken? Po sikur edhe brenda koshit të plehrave kompjuterike, aty ku shkruhet Trash apo Rdcycle Bin të jetë strehuar ndonjë komunitet romësh dhe evgjitësh, që mezi pret t’i flak në kosh e-mailet? Ja, sikur i shoh. Fërkojnë duart gjithë gëzim.

Futem në dhomë. Flenë. Të gjithë. Nëna del në korridor. Më pyet nëse i bëra analizat. Feçe. Urinë Si t’ia shpjegoj? T’i them se është e kotë! Se nuk i bëj analizat. Se dikush duhet të rrijë përmbys, me siguri, derisa të zbulojë se masa që shtohet brenda trupit tim nuk është tumor, as gangrenë e zmadhuar. Është ajo që ime shoqe e ka pikasur në krye Ka pasur të drejtë. Jam punishte. Punoj pa rrymë elektrike. Pa avull. Pa naftë. Pa qymyr. Pa erë. Pa bateri. Prodhoj vetëm një mall. 700 gramë mërzi të pastër çdo ditë!
Pamja 10: Duhet ta rifilloj punën aty ku e kam lenë. Vë kufjet në vesh. Minuta 1.30.56. Play. Mbaj vesh bolshevikun e ri, që po këshillon Doktor Zhivagon:
– Jury! Adapt yoursef! Mbaj shënim: – Përshtatu, Juri! Duhet të përshtatesh!
Dëgjoj zhurma. Dal në korridor. Janë mbledhur të gjithë aty. Im atë. Gruaja. Nëna. Vajza. Richard Salter. Diplomati i huaj. Jari. Shokët e fëmijërisë. Spiunët dhe ata që përgjojnë. Njerëzit me të cilët punoj. Komshiu pesimist. Cameron Diaz. Fiona e Shkrekut. Scarlett Johansson. Penelope Cruz. Romët. Evgjitët. Më pyesin se çfarë duhet të bëjnë. Të flasin? Të heshtin? Si vazhdon?
Babai niset drejt banjës. Me telekomandën në dorë: Para se të hyjë, më thotë:
– Si nuk gjete një punë për të qenë!?
Thuaje fort, e nxis, duke e parë drejt e në sy. Thuaje, atë që dua ta dëgjoj prej teje dhe prej të gjithëve. Thuaje siç e di. Pirdhuni! Zhdukuni! Babai nuk çmendet. Kurrë. Nuk kam harruar. Titulli nuk është Paranoja. Më duhet të gjej një tjetër. Zvarritja. Rënia. 300 gramë. Flatra dhe lesh i zi.
– … Gjej punë…Gjej punë, se na çmende!, dëgjoj.