Prestigjozia “Financial Times”, në një shkrim kushtuar vendeve të Ballkanit, shprehet se Bashkimi Europian nuk duhet kurrsesi t’ju mbylli derën, por të vijojë rrugën e nisur prej kohësh.
“Që në fillim të luftës së Jugosllavisë në 1991, ish-ministri i Jashtëm i Luksemburgut në atë kohë, Jacques Poos, vlerësoi përpjekjet paqeruajtëse të BE-së si një shenjë se “ora e Europës ka filluar”. Por, fuqia e saj e butë e treguar në rastin e Kroacisë apo gjatë luftës në Bosnje Hercegovinë, nuk ishte shfaqja më brutale, teksa ndërhyri NATO dhe diplomacia e SHBA-së.
Tani vendet e Bashkimit Europian janë në prag të një gabimi historik me vendet e Ballkanit. Qeveritë europiane do të vendosin në një samit në qershor, nëse do të fillojnë bisedimet e anëtarësimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Vendimi duhet të jetë unanim për të hyrë në fuqi. Kryesisht për të mbrojtur veten kundër kundërshtarëve të brendshëm, disa qeveri, të udhëhequr nga Franca dhe Hollanda, hezitojnë të angazhohen në atë që duhet të jetë faza e ardhshme e zgjerimit të BE-së”, thuhet në artikull.
Franca dëshiron që BE të përqendrohet në reformat e saj, duke forcuar zonën e euros dhe duke shmangur masat që mund të forcojnë rrymat nacionaliste dhe populiste. Megjithatë, kjo mund të kthehet kundër BE-së, që e konsideron Ballkanin të jetë nën kontroll.
“Financial Times” përmend një shembull të zgjidhjes së një mosmarrëveshjeje midis Maqedonisë Veriore dhe Greqisë, me të cilën Shkupi ka treguar se braktis ultranacionalizmin e paraardhësit të saj.
“Populli i Maqedonisë Veriore mund të pyesin nëse BE do të hapë dyert e saj nëse diplomacia e guximshme dhe menaxhimi i zellshëm i dimensioneve kombëtare të mosmarrëveshjes së emrit nuk shpërblehen me negociatat e pranimit, shkruan gazeta.
Një vonesë e tillë do të vononte reformat në Maqedoninë Veriore, do të dëmtonte luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, i cili gjithashtu mund të ringjallë shovinizmin maqedonas”.
“Nëse dera e BE-së mbetet e mbyllur, rrymat e moderuara mund të diskreditohen, por ekziston rreziku që dera të jetë e hapur për Maqedoninë Veriore dhe Shqipëria do të mbetet për të pritur. Një nismë e tillë do të hedhë benzinë në zjarr në nacionalizimin gjithë-shqiptar”, shkruan FT dhe shton se mund të ketë rrezik për një ringjallje të idesë së një “Shqipërie të madhe”.
Në një analizë të mëtejshme, “Financial Times” konsideron se një skenar i tillë do të minonte më tej përpjekjet për të zgjidhur çështjen midis Beogradit dhe Prishtinës dhe për të intensifikuar tensionet midis boshnjakëve, kroatëve dhe serbëve në Bosnjë e Hercegovinë.
“Nëse paqëndrueshmëria rajonale përkeqësohet nga droja e BE-së, atëherë do të krijohet një terren i përshtatshëm për ndërhyrjen e huaj“, shkruan Financial Times, duke përmendur ndikimin e Rusisë, Turqisë dhe Kinës.
Ata që kritikojnë zgjerimin e BE-së kanë të drejtë kur thonë se në vendet e Ballkanit cilësia e demokracisë dhe sundimit të ligjit është më e ulët se normat e BE-së. Por besimi i rajonit në BE dhe entuziazmi i popullit të saj për reformat e vështira të nevojshme për anëtarësimin do të zvogëlohen nëse BE nuk dërgon sinjal pozitiv në samitin në qershor”, përfundon artikulli i “Financial Times”.
