Voltiza Duro – Farat e susamit janë një nga farat më të njohura për njerëzimin dhe përdoren gjerësisht në kuzhinë, si ilaçe tradicionale për vetitë e tyre ushqyese por edhe si preventivë kuruese. Susami është burim i rëndësishëm i fito-nutricientëve, të tilla si omega-6 acide yndyrore, antioksidantëve, vitaminave dhe fibrave dietike me potencial anti-kancer. Bima e susamit është një bimë vjetore që i takon familjes Pedaliaceae, e cila rritet gjerësisht në Azi, veçanërisht në Burma, Kinë dhe Indi. Gjithashtu paraqet një nga kulturat tregtare në Nigeri, Sudan dhe Etiopi. Bima e susamit kërkon tokë ranore me lagështi të mjaftueshme si dhe ambient tropikal që të lulëzojë. Ajo rritet në lartësi dhe përmban fara të bardha, kafe apo të zeza, në varësi të llojit që kultivohet. Farat e susamit janë me madhësi të vogël, pothuajse të shtypur në formë. Vetitë e saj ofrojnë vlera dhe shije të këndshme. Gjithashtu, susami është një ndër bimët e para, vaji i së cilës është përdorur. Farat dhe vaji i susamit kanë cilësi të pazëvendësueshme. Kjo bimë është e këshillueshme të përdoret në ushqimin e fëmijëve, pasi i ndihmon në rritjen normale. Por farat e susamit mund të përdoren kudo, janë të vogla, nuk janë të bezdisshme në shije apo aromë dhe për më tepër edhe nëse fëmija nuk i pëlqen, mund të “fshihen” lehtë në ushqime të ndryshme. Mund të përdoren në ushqime të ngrohta e të ftohta, mund të futen në kos, gjellë apo lëngje frutash.
Efektet
Farat dhe vaji i susamit janë një burim mineralesh dhe vitaminash, pasi përmbajnë fosfor, kalcium, acid yndyror linoleik, acid yndyror linolenik, vitaminat B, E, T, dhe D, istamina si dhe substanca anti-inflamatore e qetësuese. Të gjitha këto janë shumë të rëndësishme për organizmin, sidomos në periudhën e verës, pasi ndihmojnë në mbrojtjen ndaj rrezeve UVA dhe UVB të diellit. Susami ndikon në rigjenerimin e qelizave të lëkurës, e ushqen atë dhe largon qelizat e dëmtuara nga dielli. Vaji i susamit mund të përdoret si vaj plazhi, pasi ka efekt mbrojtës ndaj diellit, në të njëjtën kohë ndikon në mosformimin e njollave kafe në lëkurë dhe u jep një ngjyrë të njëtrajtshme që qëndron gjatë. Mund të përdoret si vaj bazë për rreth 90 lloje vajrash të tjera për hollimin e tyre në vaj susami. Nëse përdoret si maskë për flokët, u jep atyre shkëlqim, butësi dhe fortësi.
Vaji i susamit
Vaji i susamit forcon organizmin, ju ndihmon të ndiheni më të fuqishëm, sidomos nëse keni tension të ulët dhe dobësi trupore. Vaji dhe farat e susamit të shtypura duhen konsumuar para ushqimit, në këtë mënyrë ato veshin mukozën e brendshme të stomakut dhe forcojnë sistemin nervor të tij. Këshillohet të përdoret në rast se vuani nga gastriti, djegia e stomakut, apo ulçera. Gjithashtu, ky vaj ndalon të vjellat dhe rregullon pH e stomakut, prandaj largon djegien e tij si dhe detoksifikon organizmin dhe eliminon toksinat në gojë dhe komplet aparatin tretës, kështu mund të përdoret edhe kundër erës së keqe në gojë. Mund ta përzieni me vaj kokosi për t’i dhënë aromë më të këndshme. Ndërkaq, vaji i susamit ushqen lëkurën, e zbut dhe hidraton, në të njëjtën kohë parandalon rrudhat e ndihmon në rigjenerimin e djegieve. Këshillohet të përdoret pas plazhit, i përzier me vaj kokosi në djegiet e lëkurës nga dielli si dhe në rigjenerimin e plotë të saj. Vaji i susamit ushqen edhe lëkurën e kokës dhe ndalon rënien e flokëve, kështu që rekomandohet të hidhet në shampo sidomos nga personat që vuajnë nga psoriasis ose dermatiti. Edhe personat që vuajnë nga diabeti mund të konsumojnë këtë vaj, pasi susami ul sheqerin në gjak. Në eksperimente tek minjtë është vërtetuar që ndihmon në rritjen e sistemit imunitar dhe jep efekte pozitive akoma të pazbuluara tek skleroza multiple. Gjithashtu përmban lipide që ndalojnë arteriosklerozën dhe ushqejnë kockën. Disa veti të tjera të mrekullueshme të vajit të susamit janë: ndihmon në zvogëlimin e dhimbjeve të shkaktuara nga artriti reumatoid, ndihmon në uljen e tensionit të lartë, përdoret kundër kapsllëkut, parandalon astmën pasi përmban magnezium dhe sëmundje të tjera të aparatit të frymëmarrjes. Ndërkohë, sesamoli dhe sesamina që ndodhen tek vaji ndalojnë vdekjen e mitokondrive (magazinë e energjisë së qelizave të njeriut) në qelizat e shëndetshme tek pacientet me kancer. Kështu parandalon kancerin. Vaji i susamit përmban antioksidantë, antiinflamatorë, të cilët ndikojnë në uljen e inflamacioneve të kockave dhe dhimbjeve që shkakton artriti reumatoid. Përmban rreth 80 për qind acide yndyrore shumë të shëndetshme për organizmin si acid linoleik dhe linolenik. Vlen të theksohet se ky vaj ka në përbërjen e tij edhe vitaminën E dhe B komplekse si dhe proteina dhe fibra, që ndihmojnë në jashtëqitje.
Mënyrat e përdorimit
Farat e susamit mund të konsumohen çdo mëngjes një lugë gjelle në një gotë kos, mund të shtohen edhe fara chia dhe pak kanellë. Ky është një mëngjes dietik dhe shumë ushqyes. Nëse nuk ju pëlqen aroma e vajit apo farave të susamit, mund të konsumoni hallve e cila është farë susami e shtypur dhe kryen të njëjtin funksion si fara dhe vaji i susamit. Konsumoni dy lugë gjelle në ditë e hallvë për të larguar djegiet, dhimbjet e stomakut apo erën e keqe të gojës. Vaji i susamit përdoret kudo, në gjellë në kos apo edhe siç është. Konsumohet 2 herë në ditë nga një lugë kafe para ushqimit, mëngjes dhe darkë. Për individët që kanë probleme me kockat është mirë që vaji i susamit apo farat të përdoren për rreth 45 ditë deri në dy muaj. Ndërsa për ata që vuajnë nga diabeti mund të konsumohet çdo ditë vetëm një herë në ditë. Dhe individët që kanë probleme me stomakun mund ta përdorin vetëm 45 ditë.
