Voltiza DURO
Numri i rasteve të personave të prekur nga diabeti po rritet ndjeshëm në vendin tonë nga viti në vit. Muaji nëntor njihet si muaji sensibilizues në luftë kundër kësaj sëmundjeje ku të prekurit ngrenë zërin për problematikat e tyre, veçanërisht për kostot e larta financiare që duhen për të mbuluar trajtimet mjekësore. Në një intervistë për “Gazeta Shqiptare”, Asim Toro, drejtor ekzekutiv i Shoqatës së Fëmijëve dhe të Rinjve me Diabet në Shqipëri kërkon nga shteti shqiptar rimbursimin e fishave për matjen e glicemisë dhe lehtësimin ekonomik të kësaj kategorie. Gjithashtu, ai thotë se kërkesat e tyre për vite kanë rënë në vesh të shurdhët, e bën thirrje instancave përkatëse për bashkëpunim.
Sa është nr. i personave me diabet në vendin tonë?
Numri i personave të prekur nga diabeti në vendin tonë arrin shifrën 75 mijë, e ndër to rezultojnë 1500 fëmijë e të rinj me këtë sëmundje. Vlen të theksoj faktin se numri i tyre është në rritje nga viti në vit, çka përbën një shqetësim për të cilin duhen marrë masat e duhura parandaluese.
Cilët janë faktorët që kanë ndikuar në rritjen e të prekurve nga kjo sëmundje?
Faktori kryesor i rritjes së numrit të personave me diabet vjen nga kequshqyerja, sidomos këtu ndikon konsumimi i ushqimeve të thata. Gjithashtu, edhe mungesa e aktivitetit fizik është një tjetër shkak që ka ndikuar, pasi njerëzit shumë herë e neglizhojnë dhe kur sëmundja “troket” është shumë e vështirë që të përballen, aq më tepër me diabetin. Edhe stresi është një ndër faktorët që ka sjellë këtë rritje të të prekurve nga kjo sëmundje, e kur personi është me diabet, stresi sjell përkeqësimin e gjendjes së pacientit.
Sa shkojnë kostot për trajtimet mjekësore për një të sëmurë me diabet?
Kostot arrijnë plot 320 mijë lekë të vjetra në një muaj, në një kohë që kempi që na jep shteti është 100 mijë lekë të vjetër, pra na siguron vetëm 1/3 e shpenzimeve që na duhen për trajtimet mjekësore.
A është i mjaftueshëm trajtimi që merrni nga ana e shtetit?
Për vite me radhë, ky shtet nuk ka vënë dorë në asgjë, përveç rimbursimit të insulinës. Ne duhet të kalojnë shumë procedura e sorollatje të kota për të marrë një insulinë më tepër nëpër rrethe e shpesh ndeshemi edhe me neglizhencën e mjekëve, të cilët nuk na japin mbi 8 pena. Nëse duam një më tepër duhet të paraqiten nga qytetet e tjera në Tiranë, çka ka edhe shumë kosto. Insulinat vërtet zënë kosto të madhe në buxhetin e shtetit, por çdo gjë shkon dëm n.q.s. nuk realizohet rimbursimi i fishave.
Cilat janë kërkesat tuaja kryesore ndaj shtetit shqiptar?
Kërkesa jonë kryesore është rimbursimi i fishave që bëjnë matjen e glicemisë. Gjithashtu, kërkojmë edhe sigurimin e reagentëve të hemoglobinës së glukozuar si dhe sjelljen e medikamenteve më të fundit nga jashtë për kurimin tonë, pasi shteti shqiptar gjithë këto vite nuk e ka bërë këtë gjë duke mos i dhënë vëmendjen e duhur kategorisë sonë. Me bashkëpunimet që kemi pasur në seancat dëgjimore të parlamentit, u arrit që në dhjetor të 2016 të sigurohej një fond prej 23 milionë lekësh të reja që do të përdorej për sigurimin e fishave për fëmijët. Ky fond nuk e dimë se ku ka përfunduar pasi ne nuk e morëm kurrë rimbursimin. Një tjetër kërkesë e rëndësishme është mundësimi i 50 pompave për gratë shtatzëna që ta kenë shtatzëninë nën kontroll.
A i keni raportuar problematikat tuaja drejt instancave përkatëse?
Kemi dërguar kërkesa nga më të ndryshmet drejt instancave përgjegjëse, si Drejtoria e Përgjithshme e Fondit të Sigurimit të Detyruar të Kujdesit Shëndetësor, në dijeni të Ministrisë së Shëndetësisë madje kemi bërë dhe një peticion të firmosur nga 2500 persona në vitin 2016. Por kërkesat tona kanë rënë në vesh të shurdhët dhe s’kemi marrë ende asnjë zgjidhje.
Cili ka qenë reagimi i Ministrisë së Shëndetësisë ndaj kërkesave tuaja?
Ministria e Shëndetësisë nuk na ka përkrahur madje na ka thënë se kanë ngritur grupe pune për zgjidhjen e problematikave që na shqetësojnë, por ne nuk kemi qenë prezentë gjatë mbledhjeve të tyre.
Sa e vështirë është për këtë kategori që të sigurojë një vend pune?
Shteti ynë shpeshherë nuk pranon persona që janë të sëmurë me diabet për t’u dhënë një vend pune dhe kjo bën që të prekurit në shumicën e rasteve mos të prononcohen për sëmundjen, madje dhe përpiqen që ta mbajnë sa më të fshehtë. Edhe te sektori privat shfaqen problematika, pasi shumë rrallë plotësohen kushtet e punonjësve me diabet si t’u ofrohen mundësi për të matur gliceminën apo për të bërë insulinën. Edhe unë vetë e kam hasur këtë shqetësim, pavarësisht se kam aplikuar, nuk më janë dhënë hapësirat që të fitoj vende pune, kështu që jam marrë vetëm me drejtimin e shoqatës.
Kur është krijuar shoqata juaj e cili është misioni i saj?
Shoqata jonë është themeluar nga anëtarë me diabet prej vitesh në 5 shkurt të 2013-ës. Ajo çka kemi kërkuar që në fillim ka qenë bashkëpunimi me organet kompetente, por pavarësisht se pretendojnë se krijojnë grupe pune ku diskutojnë mbi diabetin, neve nuk na kanë ftuar për të folur mbi problemet që realisht shqetësojnë kategorinë tonë. Deri më tani janë regjistruar 400 anëtarë dhe ne operojmë edhe me degët tona në rrethe, por mundësitë financiare janë të pakta. Kjo pasi rrallë arrijmë të gjejmë donator.
Cilat janë disa prej aktiviteteve të realizuara prej shoqatës suaj?
Shoqata jonë, me mbështetjen e Bashkisë së Tiranës e Ministrisë së Kulturës ka organizuar shumë aktivitete sensibilizuese. Në muajin e ndërgjegjësimit në luftën kundër diabetit, shoqata jonë realizon shumë aktivitete. Në datën 5 nëntor realizuam pedalimin me biçikleta.
A e ndieni veten të pranuar nga shoqëria shqiptare?
Gjatë gjithë kohës shumica e personave me diabet e fshehin faktin që janë të prekur nga kjo sëmundje. Njerëzit thonë që nuk na paragjykojnë, por realisht paragjykohemi shumë, qoftë edhe me një shikim. Madje disa prej tyre arrijnë të mendojnë se është edhe ngjitës, e kjo na bën të ndihemi shumë keq.
Cila është thirrja juaj për të gjithë të sëmurët me diabet?
I bëj thirrje të gjithë atyre që iu duhet të bashkëjetojnë çdo ditë me diabetin, të mos fshihen, të ngrenë zërin për t’u ndjerë të barabartë në shoqëri, të mos tregohen inferiorë!
