Voltiza Duro – Shifra alarmante paraqiten nga viti në vit për sa i përket personave me çrregullime të spektrit autik në vendin tonë, ku regjistrohet një rritje prej 30-40%. Gjatë mbledhjes së Komisionit Parlamentar të Shëndetësisë ditën e djeshme u bë me dije se autizmi prek 1 në 68 fëmijë të lindur në Shqipëri dhe u theksua se shëndeti publik po hyn në krizë.
“Ne jemi duke folur për rreth 300 raste në çdo brez fëmijësh, nëse jemi në 30 mijë lindje të reja. Kjo do të thotë se jemi në 3 mijë, nëse marrim nga mosha 2-11 vjeç e nëse shkojmë nga 2 deri në 22 do të thotë se do të duhet të jemi në numrin 6 mijë. Është një numër mjaft i madh krahasuar me atë që ndodh sot nëpër shërbimet tona, në pikëpamje të diagnostikimit. Edhe pse nga njëri 2 vjeçar në tjetrin prej 2010-ës dhe deri më sot, numri i rasteve të reja të diagnostikuara, shkon me 30-40% rritjeje çdo vit”,-theksoi gjatë mbledhjes, shefi i Shërbimit të Psikiatrisë, prof. dr Ariel Çomo. Ky i fundit shtoi se është e domosdoshme që të zvogëlohet mosha e të prekurve dhe të ndërhyhet me terapi që në moshën 2 vjeçare. “Jemi sot në nivelin e gati 150% diagnostikim në secilin prej shërbimeve, krahasuar me pak vite më parë.
Ajo çka është më e rëndësishme, është zvogëlimi i moshës të të prekurve, që Shqipëria është në gjendje sot të ndërhyjë. Krizë në shëndetin publik do të thotë që numri i rasteve të reja dhe ata që kanë nevojë është shumë më i madh sesa ç’është njerëzimi i përgatitur sot për sot”,-shtoi Çomo. Edhe pse janë bërë përpjekje për frekuentimin e shkollës dhe integrimin e tyre me mësues mbështetës sërish arsimimi i fëmijëve me autizëm nuk realizohet siç duhet, pasi mësuesit mbështetës nuk janë të specializuar në trajtimin e çrregullimeve të spektrit autik.
“Këta fëmijë përbëjnë rreth 26% të numrit të përgjithshëm të fëmijëve me aftësi të kufizuar që ne kemi në sistem, pra çrregullimet e spektrit autik ndeshen shumë shpesh në arsim dhe përbëjnë edhe problem pasi është e vështirë të integrohen, sepse ata duan program individual”, tha gjatë mbledhjes, Rozalba Merdani, përgjegjëse e arsimit parashkollor pranë MASR.
Ndërkaq edhe shoqatat kanë ngritur si shqetësim mungesën e fondeve nga shteti për të ndihmuar të prekurit për marrjen e shërbimeve e më tej prindërit, të cilët kanë fëmijë me çrregullime të spektrit autik u bënë thirrje donatorëve për ndihme pasi privatisht nuk mund ta përballojnë trajtimin e tyre me gjithë shërbimet e nevojshme. Në mbledhjen e Komisionit Parlamentar të Shëndetësisë, zëvendësministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Bardhylka Kospiri theksoi se është në fazë zbatimi ligji i ri i shërbimeve sociale, ku do të krijohet fondi social për mbështetjen e kësaj kategorie.
“Edhe pse numri i fëmijëve të prekur ka ardhur duke u rritur në vendin tonë, shërbimin ata e kanë marrë të plotë. Megjithatë, ne po vazhdojmë të shohim më tej lidhur me hapa të tjerë në përmirësim të shërbimit për ta çuar edhe më pranë përfituesve dhe atyre që kanë nevojë të spektrit autik, duke punuar në zbatim të ligjit të shërbimeve sociale për të shkuar me shërbime në komunitet. Këto shërbime do të fillojnë të jenë të projektuara dhe të zbatuara edhe nga pushteti vendor, si rezultat i fillimit të zbatimit të fondit social”,-u shpreh Kospiri.
300 raste
“Ne jemi duke folur për rreth 300 raste në çdo brez fëmijësh, nëse jemi në 30 mijë lindje të reja. Kjo do të thotë se jemi në 3 mijë, nëse marrim nga mosha 2-11 vjeç e nëse shkojmë nga 2 deri në 22 do të thotë se do të duhet të jemi në numrin 6 mijë.
Ariel Çomo – Terapi e hershme
“Jemi sot në nivelin e gati 150% diagnostikim në secilin prej shërbimeve, krahasuar me pak vite më parë. Ajo çka është më e rëndësishme, është zvogëlimi i moshës të të prekurve, që Shqipëria është në gjendje sot të ndërhyjë. Krizë në shëndetin publik do të thotë që numri i rasteve të reja dhe ata që kanë nevojë është shumë më i madh sesa ç’është njerëzimi i përgatitur sot për sot”,-shtoi Çomo.
Bardhylka Kospiri – Më pranë përfituesve
“Ne po vazhdojmë të shohim më tej lidhur me hapa të tjerë në përmirësim të shërbimit për ta çuar edhe më pranë përfituesve dhe atyre që kanë nevojë të spektrit autik, duke punuar në zbatim të ligjit të shërbimeve sociale për të shkuar me shërbime në komunitet. Këto shërbime do të fillojnë të jenë të projektuara dhe të zbatuara edhe nga pushteti vendor, si rezultat i fillimit të zbatimit të fondit social”,-u shpreh Kospiri.
Rozalba Merdani – Duhet program individual
“Këta fëmijë përbëjnë rreth 26% të numrit të përgjithshëm të fëmijëve me aftësi të kufizuar që ne kemi në sistem, pra çrregullimet e spektrit autik ndeshen shumë shpesh në arsim dhe përbëjnë edhe problem pasi është e vështirë të integrohen, sepse ata duan program individual”,-tha gjatë mbledhjes, Rozalba Merdani, përgjegjëse e arsimit parashkollor pranë MASR.