Fatmira Nikolli – Duam të çojmë një grup fëmijësh shqiptarë nga Ukraina, në Shqipëri, për një pushim veror. Këta fëmijë mësojnë gjuhën shqipe dhe historinë e Shqipërisë, por, asnjëherë nuk e kanë shkelur tokën shqiptare. Na duhen 5000 euro që të vijmë në Shqipëri”. Kjo qe kërkesa e disa fëmijëve të komunitetit shqiptar të Karakurtit në Ukrainë. Shqiptarët e ‘harruar’ e Karakurtit janë një grupim shqiptarësh që lanë vendin rreth 3 shekuj më parë për t’u vendosur fillimisht në Bullgari e më pas në Ukrainë. 300 vite më pas, ata ende flasin shqipen që kanë marrë me vete.
“Historia e gjuhës fillon nga gjyshet tona të ëmbla të cilat kanë ndihmuar duke shkuar nëpër klasa për të kontribuar për mësimin dhe trashëgiminë e gjuhës shqipe”, thonë ata.
Vitet e fundit ka një ndërgjegjësim sa i takon këtij grupimi etnik dhe janë rritur shkëmbimet mes shqiptarëve të këtushëm dhe atyre të atjeshëm. Fëmijët në shkollën e Karakurtit, mësojnë shqipen bashkëkohore. Një herë në vit, mësuesja e tyre e gjuhës shqipes, Natalia Kircheva, vjen në Universitetin e Tiranës, për të mësuar shqipen bashkëkohore, prej ku kthehet në Karakurt, për t’ua mësuar fëmijëve.
VIZITA
Vizita e fëmijëve në Shqipëri ka nisur në datën 2 qershor, drejt Shkupit. Pas një nate që kaluan në Shkup, ata dje kanë ardhur në Tiranë, duke kaluar nga Qafë- Thana.
Në Tiranë, do të kalojnë një ditë e një natë dhe më pas, do të nisen për në Krujë, për të parë kalanë e Skënderbeut. Nga Kruja do të nisen për në Berat, ku do të qëndrojnë për një natë. Pas Beratit, do të shkojnë në Fier-Apolloni dhe Vlorë. Ditët e fundit do të kalojnë në plazhin e Orikumit ose të Vlorës. Gjithsej, janë 16 veta: 12 fëmijë dhe 4 kujdestarë.
“Nëse duam apo jo, dhe pa marrë parasysh sa shumë shekuj janë mes nesh. Ne jemi një komb dhe një gjak! Tani për ne, shqiptarëve të Ukrainës, i jepet një mundësi unike për të realizuar – kush jemi me të vërtetë. Disa vite janë humbur për rininë tonë, por faleminderit për njerëzve të përgjegjshëm, të sjellshëm, patriotikë, gjithçka po kthehet gradualisht. Qëllimi i këtij grupi është të mbështesë fëmijët dhe të rinjtë e fshatrave Karakurt, Georgievka, Devninskoe, Gammovka. Dhe tregoni atyre se ka zhvillim të mëtejshëm dhe të ardhme në të dy vendet. Faleminderit përsëri për mbështetjen tuaj të sinqertë!!!”- thotë Mirabelle Supure, nismëtarja e udhëtimit.
Mirabelle Supure) dhe ka lindur në jug të Ukrainës. Prindërit e saj janë nga Karakurti ku jetojnë shqiptarët e Ukrainës. “Ky fshat ka më shumë se sa 200 vjet që është i banuar. Dhe për mrekulli banorët e Karakurtit vazhdojnë të mbajnë gjallë gjuhën shqiptare dhe traditat shqiptare. Jam rritur me shpirtin shqiptar, gjë që më ka përgatit mirë të dal në jetë. Më ka rritur të jem njëri me kulturë. Udhëtimi im i parë te vendi i paraardhësve të mi ka qenë në vitin 2007. Kam ndier një lidhje të fortë me shqiptarët dhe Shqipërinë. Jam ndier që i kam kuptuar dhe që më kanë kuptuar. Edhe pas 200 vjetësh flasim të njëjtën gjuhë. Kur isha në Shqipëri, kam menduar që të rinjtë e tjerë nga komuniteti shqiptar në Ukrainë duhet të kenë mundësi për të parë këtë vend”, shkruante ajo në fillim të nismës.
Shqiptarët e Ukrainës u larguan nga zona e Korçës, fill pas pushtimit turk dhe për 200 vjet jetuan në Bullgari. Më pas një pjesë u zhvendosën në Ukrainë dhe kanë 300 vjet që jetojnë aty. Numri i shqiptarëve që jetojnë në Ukrainë arin në 50 000 veta. Shqiptaret e Ukrainës, fillimisht u vendosën në veri të Odesës, 220 km në afërsi të fshatit Karakut, së bashku me bullgarët dhe gagauzët. Në fillim të vitit 1860, një pjesë e fshatit Karakurt, sot Zhovtnjovoje, u shpërngul në rajonin e brigjeve të Azovit, rreth 10 km larg, ku u themeluan 3 fshatra: Taz, sot Devnenskoje, Tyshki sot Gjeorgjevka dhe Xhandran sot Gamovra, ku jetojnë ende sot në tokën që ua dhuroi Katerina II e Rusisë. Banorët janë toskë, të shpërngulur nga rajoni i Pogradecit dhe Korçës, si pasojë e përndjekjes osmane. Pas një rrugëtimi nëpër Greqi, Bullgari dhe Rumani përfunduan në Ukrainë. Gjuha që flitet sot në këto katër fshatra, Karakurt (Zhovtnjovoje), Taz (Devneskoje), Tyshki (Gjeorgjevka) dhe Xhandran (Gamovra), është një përzierje e shqipes toske me rusishten. Por megjithatë, zakonet, veshjet dhe tiparet dalluese mbeten të njëjta. Banorët e këtyre fshatrave e identifikojnë veten, si shqiptarë.
